Grzyby powszechnie występują w środowisku zarówno zewnętrznym, jak i wewnątrz budynków. Pleśnie (grzyby strzępkowe) to grupa grzybów posiadająca zdolność po porastania niemalże wszystkich rodzajów powierzchni, od żywności po materiały budowlane, powodując ich zniszczenie. Wewnątrz budynków mogą porastać przegrody budowlane (ściany, sufity, podłogi), inne powierzchnie (framugi i ramy okienne, futryny, ościeżnice i drzwi, uszczelki, farby, tynki, tapety i inne pokrycia przegród budowlanych, fugi etc.), meble i inne wyposażenie wnętrz. W efekcie zagrzybienia pomieszczeń następuje deterioracja materiałów budowlanych, czyli zmniejszenie wartości lokalu i budynku, obniżenie komfortu przebywania dla ludzi (wyczuwalne odory oraz niski poziom estetyki), ale co najważniejsze znaczący spadek zdrowotności środowiska.
Proces uwalniania cząstek z grzybowych nalotów na powierzchniach do powietrza nazywany jest aerozlizacją. Zawieszone w powietrzu aktywne biologiczne cząstki grzybów oraz ich metabolity są wdychane przez ludzi, powodując u nich szereg niekorzystnych skutków zdrowotnych. Pleśnie podczas wzrostu uwalniają do otoczenia cząstki o różnych rozmiarach (zarodniki, mniejsze i większe fragmenty grzybni, alergeny), które wdychane przez osoby przebywające tych pomieszczeniach, w zależności od ich rozmiarów mogą infiltrować w różne rejony dróg oddechowych (od tchawicy do pęcherzyków płucnych), prowadząc do różnorakich problemów zdrowotnych. Rodzaj skutków zdrowotnych zależy nie tylko od wielkości cząstek, ale również od gatunku grzyba. Większość gatunków rosnących na materiałach budowlanych należy do rodzajów Aspergillus, Cladosporium, Stachybotrys, Penicillium, Alternaria i Ulocladium. Do najbardziej szkodliwych zalicza się gatunki należące do rodzaju Aspergillus m.in. A. flavus i A. fumigatus, które u osób z obniżoną odpornością mogą wywołać infekcje (grzybicze zapalenie płuc lub grzybicę innych organów i układów, zwane aspergilozą), alergie i zatrucia wytwarzanymi przez nie mykotoksynami. Z kolei pleśnie z rodzaju Cladosporium wytwarzają zarodniki, które są silnym alergenem dla człowieka, a u osób chorujących na astmę i inne choroby układu oddechowego mogą poważnie zaostrzać przebieg choroby.
Cząstki grzybów mogą być uwalniane do otoczenia aktywnie i pasywnie. Aktywne uwalnianie dotyczy zarodników, które są usuwane do otoczenia wskutek działania sił powstających wewnątrz grzybni. Bierne uwalnianie dotyczy zarówno zarodników, jak i innych fragmentów grzybni wskutek sił zewnętrznych np. prądy konwekcyjne powietrza, mechaniczne naruszenie grzybni czy inna aktywność ludzka podejmowana w pomieszczeniu np. sprzątanie, odkurzanie, chodzenie etc.
Przenoszenie zarodników do powietrza jest też uzależnione od ich kształtu i struktury przestrzennej (pojedyncze zarodniki, łańcuchy, skupiska pokryte śluzem etc.) oraz rozmiaru, czyli cech gatunkowych. Powszechnie występujące w pomieszczeniach pleśnie z rodzajów Aspergillus i Penicillium łatwo uwalniają zarodniki do otoczenia. Jednak w przypadku zagrzybionych materiałów budowlanych do powietrza jest uwalnianych więcej fragmentów grzybni niż zarodników, co ma znaczenie dla zdrowia ludzi z uwagi na ich wielkość. Im mniejsze cząstki tym niżej schodzą do układu oddechowego, najmniejsze cząstki przenikają do pęcherzyków płucnych, a stamtąd do krwiobiegu. Fragmenty grzybni mogą być mniejsze niż zarodniki, co powoduje, że schodzą w głąb układu oddechowego. Z kolei zarodniki, choć zazwyczaj większe i zatrzymują się na wyższych poziomach dróg oddechowych, to wykazują wobec człowieka silne działalnie alergogenne. Przy czym wdychanie zarodników grzybowych może zarówno indukować proces alergiczny, jak i go nasilać.
Dodatkowym zagrożeniem zdrowotnym są mykotoksyny, które mogą być obecne we fragmentach grzybni unoszących się w bioaerozolu. Wprawdzie pleśnie powodujące zagrzybienie budynków w Polsce na ogół raczej rzadko wytwarzają mykotoksyny, jednak ryzyko ich obecności znacząco rośnie w przypadku budynków popowodziowych.
Kolejnym czynnikiem istotnym dla zdrowia ludzi przebywających w zagrzybionych pomieszczeniach są lotne związki organiczne (LZO), które mogą pochodzić z różnych źródeł, ale są również produktem metabolizmu grzybów. Grzyby wytwarzają ponad 300 różnych LZO, które w powietrzu wewnątrz zagrzybionych budynków są obecne w postaci ich mieszaniny (m.in. aldehydy, związki aromatyczne, związki heterocykliczne, alkohole, kwasy, estry, terpeny, ketony). Skład mieszaniny LZO jest zmienny w czasie i zależny od wielu czynników, przy stosunkowo łatwo rozpoznawalnym zapachu, określanym jako stęchlizna, zapach typowy dla starego strychu lub zawilgoconej piwnicy. LZO wytwarzane przez grzyby pleśniowe są łączone z występowaniem niespecyficznych dolegliwości (m.in. zmęczenie, niewydolność oddechowa, problemy skórne, podrażnienie oczu, niska koncentracja uwagi, dreszcze etc.) określanych łącznie jako syndrom chorego budynku (ang. sick building syndrome, SBS). Wprawdzie dotychczas brak ustalonego związku dawka-odpowiedź pomiędzy występowaniem SBS u ludzi a obecnością grzybowych LZO, ale nieprzyjemny zapach (odory) znacząco zmniejsza komfort pracy i może być przyczyną bólu głowy, który nasila się wraz z długością czasu przebywania w zagrzybionym pomieszczeniu.
Zagrzybione budynki stanowią dodatkowe zagrożenie zdrowotne w środowisku pracy. W celu ochrony zdrowia pracowników należy likwidować wszelkie widoczne naloty pleśni, z jednoczesnym usunięciem przyczyny ich wzrostu. W sytuacji, kiedy w pomieszczeniu brak widocznych nalotów grzybowych, ale jest wyczuwalny zapach stęchlizny należy zidentyfikować ukryte miejsce rozrostu grzybów (np. ściana pod tapetą czy panelami, drewniane wsporniki lub belki w stropie), a następnie usunąć zagrzybienie wraz z przyczyną jego rozrostu.